Công chứng Việt Nam – Liên bang Nga: Chia sẻ kinh nghiệm xây dựng “lá chắn” bảo vệ người dân trong giao dịch bất động sản

Ngày 16/11/2025, tại Hội thảo Việt – Nga về phát triển hoạt động công chứng, Hiệp hội Công chứng Liên bang Nga (FNP) đã chia sẻ những kinh nghiệm quý báu về cơ chế bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đa tầng. Đây được xem là “lá chắn thép” đảm bảo bồi thường tuyệt đối cho người dân trước mọi rủi ro pháp lý, góp phần minh bạch hóa thị trường bất động sản.

Hiệp hội công chứng viên Việt Nam (VNA) và Hiệp hội Công chứng Liên bang Nga (FCR) phối hợp tổ chức Hội thảo quốc tế “Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về công chứng”

Hợp tác chiến lược vì sự an toàn pháp lý

Phát biểu tại hội thảo, đại diện Hiệp hội Công chứng Liên bang Nga khẳng định Việt Nam là đối tác quan trọng hàng đầu trong định hướng hợp tác quốc tế của công chứng Nga. Mối quan hệ này không chỉ dừng lại ở trao đổi nghiệp vụ mà còn được cụ thể hóa thông qua việc ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Hiệp hội Công chứng hai nước, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho sự phát triển lâu dài.

Ông Konstantin KORSIK – Chủ tịch Hiệp hội Công chứng Liên bang Nga phát biểu tại Hội thảo.

Cả Việt Nam và Liên bang Nga đều chia sẻ điểm chung trong việc trao quyền hạn lớn cho công chứng viên nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là đảm bảo sự ổn định trong lưu thông bất động sản.

Mô hình “4 tầng bảo hiểm” – Bài học từ thực tiễn nước Nga

Một trong những nội dung trọng tâm thu hút sự quan tâm lớn tại hội thảo là báo cáo về hệ thống bảo hiểm trách nhiệm của công chứng viên tại Nga. Hiện nay, toàn bộ 8.200 công chứng viên tại Nga đều hoạt động theo nguyên tắc tự chủ tài chính, không sử dụng ngân sách nhà nước nhưng chịu trách nhiệm tài sản đầy đủ cho mọi hoạt động của mình.

Điểm ưu việt của mô hình này là hệ thống bảo đảm bồi thường thiệt hại được thiết kế chặt chẽ qua 4 tầng, đảm bảo người dân được bồi thường 100% thiệt hại nếu có lỗi của công chứng viên:

1. Bảo hiểm cá nhân: Mỗi công chứng viên bắt buộc phải mua bảo hiểm trách nhiệm với mức tối thiểu 5 triệu rúp.
2. Bảo hiểm tập thể: Do Hiệp hội công chứng các khu vực thực hiện cho các thành viên.
3. Tài sản cá nhân: Công chứng viên phải dùng toàn bộ tài sản riêng của mình để bồi thường nếu bảo hiểm không đủ.
4. Quỹ Bồi thường Quốc gia: Do Hiệp hội Công chứng Liên bang quản lý, hiện có quy mô khoảng 1,3 tỷ rúp, được sử dụng cho các trường hợp thiệt hại đặc biệt lớn.

Minh chứng cho tính hiệu quả của hệ thống này, trong năm 2024, Quỹ Bồi thường của FNP đã chi trả 7,2 triệu rúp để bồi thường toàn bộ thiệt hại cho một giao dịch bất động sản liên quan đến giấy tờ giả mạo tinh vi mà các khoản bảo hiểm trước đó không đủ chi trả.

Niềm tin tăng cao, Nhà nước mở rộng thẩm quyền công chứng

Số liệu từ Hiệp hội Công chứng Liên bang Nga cho thấy, nhờ cơ chế trách nhiệm chặt chẽ và năng lực chuyên môn cao, tỷ lệ sai sót trong hoạt động công chứng tại Nga ở mức cực thấp (chưa đến 0,0001% tổng số giao dịch).

Chính sự an toàn và cơ chế bảo đảm bồi thường minh bạch đã khiến người dân ngày càng tin tưởng vào công chứng. Chỉ tính riêng trong năm 2025 (tính đến tháng 11), nhu cầu công chứng các giao dịch chuyển nhượng bất động sản tại Nga đã tăng 21%, đạt hơn 750.000 giao dịch.

Đáng chú ý, nhận thấy hiệu quả trong việc ngăn ngừa tranh chấp và lừa đảo, Nhà nước Nga đang tiếp tục mở rộng các giao dịch bắt buộc phải công chứng. Từ năm 2025, ngoài các giao dịch liên quan đến người chưa thành niên hay sở hữu chung, pháp luật Nga quy định tất cả các hợp đồng tặng cho bất động sản giữa các công dân đều bắt buộc phải công chứng.

Kinh nghiệm từ Liên bang Nga cho thấy, việc quy định công chứng bắt buộc đối với các giao dịch bất động sản, đi kèm với chế độ bảo hiểm trách nhiệm nghiêm ngặt, là giải pháp hữu hiệu để bảo đảm an ninh pháp lý, giảm tải gánh nặng cho tòa án và bảo vệ tuyệt đối quyền tài sản của người dân.

Nguồn tin: Hiệp hội công chứng viên Việt Nam